GENÇ HAYAT DERGİSİ - SAYI: 07 (ARALIK 2018)

14 MANKAFA “Kalın kafalı, ahmak” manasında birleşik bir kelimedir. Man, Türkçede “koca, iri” demektir. Mecazen, anlayış yetersizliği ve kıtlığı olanlar için söylenir. MATARA Sefer esnasında içine su konulan meşin veya teneke kap. Yolculukta bele, boyuna veya atların eyer kaşlarına asılarak taşınırdı. Bu kelime Arapça mathere lafzından, h’nin düşmesiyle oluşmuştur. Mithere “temizlik kabı”ndan mathere > mathara>matara. SA’LEB-SAHLEB Sa’leb, Arapçada tilki denilen hayvanın ismidir. Genellikle Arnavutların pişirip sattıkları malum içecek ise sahleptir. Sahleb, orkidegillerden bir bitkinin kökünden çıkarılıp kaynatılarak sıcak sıcak içilen tozdur. SAMERR Müslümanların kurduğu en büyük şehirlerden biridir. Abbasi Devleti zamanında Irak’ta Bağdat’ın yetmiş mil uzağında ve Dicle kenarında kurulmuş ilim şehridir, başşehirlik yapmıştır. Öyle güzel bir medeniyetti ki ismi ile müsemma ve mütenasip idi. “Sürre men reâ”dan galattır ki “her gören mesrur oldu” manasındadır. ŞADIRVAN Şâdâb-ı revândan galattır, “akıcı çok su” demektir. Şâdâb, çok su ve revân, akıcı demektir. Farsçada şâdâb-ı revân; akıcı, mebzul su demektir. TEŞRİF Falan yere teşrif etti, galattır. Falan yeri teşrif etti, doğrusudur. Çünkü teşrif etmek, şereflendirmek demektir ki her zaman gelen kişi “şereflendirir”, mekanda bulunanlar vesaire şeyler ise şereflenir. ‘Teşrif’in karşılığında müşerref olunur. Ayrıca tef’il babından gelen kelimeler, yüklem olduğunda nesne alırlar. Bize tebrik ettiler, değil bizi tebrik ettiler. Bu odaya tahsis ettiler, değil bu odayı tahsis ettiler. Klİşelerİ Yıkıyoruz! Renkler ve Zevkler Tartışılmaz Tozpembe gören yaşların cümlesidir bu. Bir tartışmayı başlamadan bitiren hatırı sayılır klişemizdir. Üzerine fazla söz söylenmeden susulur. Fiilde kullanılan edilgenlik kendini ele veriyor. Kim tarafından tartışılmaz, sorusuna cevap “başkası tarafından” şeklindedir. Açıkça diyor ki bu benim meselem, karışmayın. İlginçtir burada renkten sonra zevkin gelmesi kafiye için olsa gerek. Zira renk kelimesine bu kadar zevk yüklemek, pek de iyi bir tercih değil. Yine de kime ve neye göre tartışılmaz, sorusu kenarda dursun. Münasip olan hangisi ise o renk olmalı, neticede göz var karar var. Gerçekten renkler ve zevklerin varlığı tartışılmaz, vardırlar! BİLDİĞİN GİBİ DEĞİL!