GENÇ HAYAT DERGİSİ - SAYI: 04 (EYLÜL 2018)

ÂDEM İnsanlığın babası, ilk insan ve peygamberin ismidir. Edim-i arzdan, yani topraktan yaratıldığı için âdem denilmiştir. Bazı lügatçiler “âdem” İbrani lisanında “toprak” manasınadır, derler. Bazıları da Süryani lisanında “sâkin” manasında demişlerdir. Telaffuzda “A” çekilerek okunur. Zira adem, yokluk manasına gelir. ADRES Fransızca “kabiliyet ve maharet” manasına olup adres de letr (adresse de lettre) “mektup üstü” manasınadır. Bu sebeple “bir adamın şöhreti ve ikamet ettiği mahalli gösteren, belge varaka” manasında kullanılır. Mektup geleneğinin azalmasıyla oturulan veya durulan yeri gösteren bir mekân kelimesidir. Eskiden bunun yerine ber-nâme tabirinin kullanılması daha münasip görülürdü. AMİRAL Arapça emîrü’l-mâ’ yani suyun emiri, kumandanı manasındadır. Ya da emîrü’l- bahr’dan galatlaşmıştır. KIYAFET Günümüz Türkçesinde elbise, giysi diye bilinir. Ancak eskiden “endam ve heyet” manasında kullanılırdı. Arapçada ise “feraset, bir kimsenin ardınca gitmeye” derler. Mesela, “Ne güzel kıyafeti vardır.” derler. “İnsanlar kıyafetleri ile karşılanır, fikirleri ile uğurlanır.” sözünü bu manaya göre düşünmeli. KODAMAN Aslı Arapçada “kudemâ”dır. Oradan alınmıştır. Eski zamanın büyük âlimleri demektir. Ancak bu söz, hali hayatta olan kaba saba nüfuz sahiplerine atfedilerek argoya geçmiştir. Klİşelerİ Yıkıyoruz! Herkesin Kendine Göre Kırmızı Çizgileri Var Çizgiler, sınırlar değildir, yani sınırlamaz, ölçüdür esasında. Herkes derken “Ben senin kırmızı çizgilerini biliyorum, saygı duyuyorum. Bak, sen de benim kırmızı çizgilerime saygı duy.” Haydi, soralım kim çizdi bu çizgileri? Niçin kırmızıdır? Kırmızı kan rengidir. Zaten kendine göre demekle “benim kanıma göre, kanımca” manasını da gizler. Mevzuya hayat-memat meselesinden de bakılır. Her renge giren, ortama uyum sağlayan bukalemunların böyle bir klişesi olamaz herhalde. Buna genellikle bir işi yapmamak için söyleyenlerde rastlamak mümkündür. Yoksa durup dururken sıradan bir muhabbette bunu söylemek bir mana ifade etmez. Eğer çizgileri şeklinde çoğul kullanılıyorsa, çok şeritli yol gibidir. Herkese göre bir kırmızı çizgi koyarsa gidecek yeri yolu kalmaz. Önemli olan kırmızı çizgiyi kimin çektiğidir, kalıcılığı, tutarlılığıdır. Yoksa eline boya alan herkes kırmızı çizgi çekebilir. BİLDİĞİN GİBİ DEĞİL! 14