GENÇ HAYAT DERGİSİ - SAYI: 01 (HAZİRAN 2018)

ADAŞ Hem-nam, yani aynı ismi taşıyanlar için kullanılan bu kelimenin aslı “addaş”tır. Çünkü Türkçede “daş” lafzı, ma’iyet, mukarenet, yakınlık manalarını ifade eder. Kelimenin sonuna dahil olur. Mesela, arkadaş, kardaş, yoldaş şeklinde kullanılır. Addaş, aynı ismi taşıyan manasında kullanılır. Zamanla “çift d” “tek d” ye düşmüştür. AFACAN Yaramaz, yerinde fazla duramayan, sevimli çocuk- lara “afacan” diye hitap edilir. Yıllardır bu şekilde kullandığımız kelime, Türkçeye Farsçadan geçmiştir. “Afetcan”terkibinden söylene söylene “afacan” şeklinde dilimize yerleşmiştir. ÂBÂD Ma’mur, şen demektir. Farsçanın kullanıldığı yerlerde bazı belde ve kasabalarda kullanılır. Meselâ Celâl-âbâd ve Haydar-âbâd gibi. Ancak bazıları “ev” manasını vermişler. Esed-abad; arslan evi; taş-âbad, taş evi gibi mana vermişlerdir. Doğrusu daima mutlu ve neşeli demektir. Bir çorak, kurak yer; yeşillikler ile şenlendiği zaman işte orası “âbâd” olur. Osmanlı devrinde Kâğıthane’de oluşturulan Sa’d- âbâd böyle bir mesire yeridir. ACEP Arapçada bu kelimenin manası “İyilik ve güzellikle taaccübe düşürüp hayran etme” iken, günümüzde, iyi kötü her şey için şaşırma ünlemi olarak kullanılıyor. ABUR CUBUR Karmakarışık yenilen şeylere denir. Aslı “obur cubur”dur. Farsçada obâr “doymaz”manasındadır. “Et’ime-i şehiyye” iştahı açan yiyeceklerin zıddı olarak abur cubur şeylerdir. Hatta Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde “Çerkez ve Abaza lisanında obur; cadılara derlermiş.” şeklinde geçer. Sonrasında çiğnemeden yutan, adam yiyen ejderha veya deniz canavarı, çok yiyen, doymaz, ne yediğine dikkat etmeyenler için kullanılmıştır. Klİşelerİ Yıkıyoruz! Ne Olacak Bu Memleket Gençliğinin Hali Eyvah, eyvah ki ne eyvah! Bu cümlede nice demlik demlik çaylar içildi, hara- retli tartışmalar yapıldı. Kuru sıkı cüm- leler talim edildi. Fasılsız muhabbetlerin başucudur bu klişe. Hazreti Adem’den, evde beşikteki çocuğa, oyun müptelası gence kadar uzun bir zaman aralığındadır. Tamam da soruyu kime soruyorsun sen? Karşındaki kişi sanki yıllardır bu işle ilgilenen bir memur, uzman, terapist, analist. Muhtemelen, akşam eve nasıl ekmek götürürüm, yarın ne iş yapılacak diye düşünen bir dert sahibidir. Böylesi klişeler genellikle kendi derdini unutup tek derdi bu imiş gibi ya da tek çözülmeyen mesele buymuş gibi patlatır klişesini. Aslında kendi geleceğini merak ediyordur da açılamıyordur. Yardımcı olmak, yön- lendirmek lazım. İşe kendinden başla. BİLDİĞİN GİBİ DEĞİL!